No pain, no gain. Deze uitdrukking uit de sportwereld is ook van toepassing op het ondernemerschap. Want ondernemen is een boeiende reis door een soms ruw landschap met de wetenschap dat u – als alles goed gaat – met groeipijnen geconfronteerd zult worden. Om dat pad te bewandelen hebt u dus een grote dosis moed, doorzettingsvermogen en veel goesting nodig.
Eén ding is zeker: Vlaamse ondernemers hebben die goesting. In overvloed. Ik ontmoet bijna dagelijks gedreven ondernemers met een ontembare drang naar vooruitgang. En dat maakt me blij. Helaas kom ik ook in bedrijven waar ik als een soort bedrijfsarts moet vaststellen dat de zaakvoerder ‘groeipijnitis’ opgelopen heeft.
Groeipijnen als positief signaal
Groeipijnitis is een aandoening waarbij de groeipijnen verlammend werken en ze een rem zetten op het enthousiasme en de goesting om te ondernemen. U verliest het overzicht, krijgt uw zaak niet meer gemanaged en hebt het gevoel achter de feiten aan te hollen.
Veel ondernemers met groeipijnen gaan tijdelijk gebukt onder het succes van te veel omzet en te veel klanten. In onze huidige volatiele wereld waarin de omgevingsfactoren voortdurend veranderen, zie ik het almaar vaker gebeuren: jonge bedrijven komen relatief snel in een fase van ongecontroleerde groei terecht en moeten zeer kordaat en efficiënt bijsturen om te overleven.
De meestvoorkomende symptomen van groeipijnen:
- Het aantal klachten van ongeduldige klanten neemt toe.
- Er worden meer fouten gemaakt.
- De operationele performantie daalt.
- Er ontstaan stockbreuken.
- Producten of diensten worden te laat geleverd.
- Offertes worden niet op tijd gemaakt.
- Gestresseerde medewerkers kreunen onder de hoge werkdruk.
- …
Zeer vervelende symptomen uiteraard. Toch vind ik het een spijtige zaak als een ondernemer dat pijnlijke gevoel krijgt dat samenhangt met ongecontroleerde groei … want groeipijnen zijn eigenlijk gezond! Ze kunnen trouwens hele positieve symptomen teweegbrengen. Zoals een stevige dosis adrenaline die u voortstuwt en u elke dag enthousiasmeert om te ondernemen. Het is pas als u te lang wacht om groeipijnen te remediëren, dat ze u gaan verlammen in uw ondernemerschap.
Hoe u uw groeipijnen op dit moment ook ervaart, weet dat er iets positiefs aan de grondslag ligt: uw onderneming gaat erop vooruit. U moet nu alleen de juiste manier vinden om uw groeipijnen weg te werken, uw bedrijf op alle vlakken gezond te maken én een duurzame conditie op te bouwen binnen uw organisatie.
Groeipijnitis: een doelgerichte aanpak
Groeipijnen zijn dus het gevolg van een positieve evolutie. Om optimaal van die evolutie te profiteren en de volgende stappen in uw ondernemerschap te zetten, is het belangrijk dat u met de juiste behandeling uw groeipijnitis doelgericht aanpakt.
Ik geef u graag een aantal tips die ik al bij heel wat groeibedrijven wonderen heb zien doen.
1. Kom tot een correcte diagnose
In deze fase hebt u bovenal een juiste diagnose nodig. Want zonder diagnose is het gissen naar een gepaste behandeling. Laat iemand met een helikopterview de diagnose stellen. Zelf zit u vaak te dicht met uw neus op de feiten en wordt u volledig opgeslorpt door operationele beslommeringen. Daardoor ziet en voelt u elke dag de gevolgen van uw groeipijnen, maar is het moeilijk om de oorzaken en de oplossingen te vinden.
Mogelijk hebt u de juiste mensen al aan boord om u te helpen. Geef hen de tijd en middelen om u te helpen met een correcte diagnose. Laat alle processen professioneel analyseren. Bekijk waar mogelijke winst zit in tijd, in kwaliteit, in euro’s. Van daaruit kunt u dan mogelijke verbeteringen formuleren. Een alternatief? Win extern advies in om het overzicht op uw groei terug te krijgen.
In mijn ervaring werken bedrijven met groeipijnen het best prioritair op deze domeinen:
Verkoop is het hart van uw onderneming. Zonder dit kloppende hart blijft uw bedrijf niet draaien. Ga in de diagnosefase dus zeker nauwgezet na waarom uw verkoop kreunt en kraakt. Waar zit de oorzaak?
Een stevige structuur met de juiste monitoring is een must voor elk bedrijf. Neem uw werking en processen dus kritisch onder de loep.
Een gezond en fit team is cruciaal in elke organisatie. Achterhaal hoe het zit met het welzijn en de productiviteit van uw medewerkers en waar het beter kan.
Uw financiën vormen de levenslijn van uw bedrijf. Zonder degelijk financieel plan komt u er niet. Analyseer waar het fout loopt in uw kosten en/of inkomsten, spoor groeimogelijkheden op en formuleer KPI’s.
2. Voer stap voor stap verbeteringen door
Uit de analysefase komen een aantal mogelijke pistes voor verbetering. Maak niet de fout om die allemaal in uw eentje en/of allemaal tegelijk te willen implementeren. Pak het stap voor stap aan met een duidelijk plan. Effectieve resultaten bereikt u met goed projectmanagement. Als u daarvoor (nog) niet kunt rekenen op medewerkers met de juiste vaardigheden, win dan extern advies in. Uw bedrijf herconditioneren zal uw stakeholders vertrouwen blijven geven.
3. Zet in op een goed operationeel en strategisch management
Wat gebeurt er met een gezond lichaam dat niet de juiste voedingsstoffen en beweging krijgt? Dat wordt ziek, omdat de bewakers van het immuunsysteem verzwakken en geen eenheid meer vormen. Dat is net zo voor uw onderneming: uw bedrijf heeft een doordacht management nodig dat ervoor zorgt dat uw ‘bewakers’ de nodige aandacht krijgen en gemotiveerd blijven om een hecht team te vormen en hun job te doen. Zo creëert u een gezond duurzaam bedrijf.
Maak uw werking zo strak en ‘lean’ mogelijk. Zet op elke cruciale plek in uw onderneming de juiste persoon. Alleen zo kunt u de volgende stap zetten naar een gezonde en bloeiende onderneming.
4. Accelereer
Zodra u de fase van groeipijnitis achter de rug hebt en alle symptomen uitgedoofd zijn, kunt u opnieuw een versnelling hoger schakelen. Bepaal ook dan weer heel gericht uw volgende stappen: een nieuwe afzetmarkt, een nieuw product, meer omzet, een ander type klanten, … Stap voor stap. Niet alles tegelijk.
Dankzij uw groeipijnen hebt u heel veel essentiële ervaring opgedaan en bent u wellicht een andere ondernemer geworden. De groeipijnitis heeft u gevormd. Ongetwijfeld kijkt u ooit positief terug op deze cruciale fase in uw ondernemerschap. Voor wie er op dit moment middenin zit, kan dat een troostende gedachte zijn.
Vergeet ook na uw groeipijnen niet om u met de juiste mensen te blijven omringen. Overweeg een raad van advies of raad van bestuur. Deze professionals houden u scherp en bekijken uw bedrijf vanaf een afstand. En dat is nodig om het overzicht te blijven bewaren en opportuniteiten voor de toekomst tijdig te spotten.
Tip: de overheid betaalt een deel van uw behandeling tegen groeipijnen terug via subsidies. De kmo-portefeuille of de toelagen van het Agentschap Ondernemen zijn daar maar twee voorbeelden van. Informeer u daarover, want het kan u veel geld besparen.
